KRONIKARZE
ŹRÓDŁA
Znani kronikarze ułożeni chronologicznie według oficjalnego datowania akademickiego.
Zestawienie to odkrywa ciekawe szczegóły co do chronologii i "białych plam historii".
Nie mniej zaskakujące jest to, że do I w. n.e. WOD o historii Rzymu pisać mieli jedynie Grecy.
Diodor Sycylijski (od początku świata do 59 p.n.e. WOD) – Grek (80-20 p.n.e. WOD)
Dionizjusz z Halikarnasu (od początków do 264 p.n.e. WOD - I wojny punickiej) – Grek (60-7 p.n.e. WOD)
Polibiusz (okres 264-146 p.n.e. WOD) – Grek (200-118 p.n.e. WOD)
Liwiusz (od początku Rzymu) – Rzymianin (59 p.n.e. – 17 n.e. WOD)
Dionizjusz z Halikarnasu (od początków do 264 p.n.e. WOD - I wojny punickiej) – Grek (60-7 p.n.e. WOD)
Polibiusz (okres 264-146 p.n.e. WOD) – Grek (200-118 p.n.e. WOD)
Liwiusz (od początku Rzymu) – Rzymianin (59 p.n.e. – 17 n.e. WOD)
Kasjusz Dion Kokcejanus (od Eneasza do 229 n.e. WOD) - greckiego pochodzenia (165-235 n.e. WOD)
Orozjusz (od Ninosa do roku 418 n.e. WOD) – Rzymianin z Hiszpanii (380-420 n.e. WOD)
Orozjusz (od Ninosa do roku 418 n.e. WOD) – Rzymianin z Hiszpanii (380-420 n.e. WOD)
Hezjod z Boecji
(pomiędzy 850-700 p.n.e. WOD) helleński epik. Pisał o nim Arystarch z Samotraski (216-144 p.n.e. WOD). Jego imię tłumaczy się jako „ten, co wysyła pieśń”, co może świadczyć o fakcie, że Hezjod należał do grona aojdów. Jest pierwszym w historii literatury poetą, o którego życiu wiadomo dzięki umieszczeniu poszczególnych faktów we własnych dziełach.
Grecy uważali Hezjoda za najwybitniejszego po Homerze epika, niektórzy nawet stawiali go przed Homerem ze względu na przesłania moralne twórczości beockiego autora.
Obaj epicy często przedstawiali bogów jako okrutnych intrygantów, co nie przeszło bez echa. Zganił ich za to między innymi poeta-filozof Ksenofanes z Kolofonu, pisząc w VI w. p.n.e. WOD w Szyderstwach (gr. Silloj):
(pomiędzy 850-700 p.n.e. WOD) helleński epik. Pisał o nim Arystarch z Samotraski (216-144 p.n.e. WOD). Jego imię tłumaczy się jako „ten, co wysyła pieśń”, co może świadczyć o fakcie, że Hezjod należał do grona aojdów. Jest pierwszym w historii literatury poetą, o którego życiu wiadomo dzięki umieszczeniu poszczególnych faktów we własnych dziełach.
Grecy uważali Hezjoda za najwybitniejszego po Homerze epika, niektórzy nawet stawiali go przed Homerem ze względu na przesłania moralne twórczości beockiego autora.
Obaj epicy często przedstawiali bogów jako okrutnych intrygantów, co nie przeszło bez echa. Zganił ich za to między innymi poeta-filozof Ksenofanes z Kolofonu, pisząc w VI w. p.n.e. WOD w Szyderstwach (gr. Silloj):
"Wszystko to bogom przypisać ważyli się Homer i Hezjod,
co pośród ludzi za wstyd i za hańbę uchodzi ostatnią:
kraść, cudzołożyć i wzajem szalbierstwem godzić na siebie."
Jego dzieła:
Prace i dni – w którego skład wchodzą:
- kalendarz rolniczy, a co istotne opis dotyczący wieków (pokoleń);
Prace i dni – w którego skład wchodzą:
- kalendarz rolniczy, a co istotne opis dotyczący wieków (pokoleń);
- złoty (brak kłopotów i trosk, ucztowanie, urodzajna ziemia);
- srebrny (długie dzieciństwo, krótki wiek dojrzały, niepokorność wobec bogów i nieskładanie ofiar);
- brązowy (wojny, ludzie byli silni i ogromni, w końcu pozabijali się nawzajem);
- ród mężów herosów (półbogowie, ród Edypa, wojna trojańska);
- żelazny (najgorszy, w nim żyje autor; wysiłek, troska, udręka, brak czci dla rodziców, wojny, łamanie przysiąg, zaniknięcie wstydu, brak sumienia);
- wspomnienie o dwoistości (w istocie odniesienie się do istnienia dwóch światów).
Narodziny bogów – dzieło przetrwało
Katalog niewiast – dzieje matek greckich herosów
Tarcza – walka Heraklesa z Kyknosem
Melampodia – opowieść o mitycznym wieszczu Melampusie
Astronomia, Ornitomancja – opowieść o wróżbach z lotu ptaków
Wesele Keyksa
Katalog niewiast – dzieje matek greckich herosów
Tarcza – walka Heraklesa z Kyknosem
Melampodia – opowieść o mitycznym wieszczu Melampusie
Astronomia, Ornitomancja – opowieść o wróżbach z lotu ptaków
Wesele Keyksa
Homer
(VIII w. p.n.e. WOD) helleński pieśniarz wędrowny (aojda), żyjący w czasach Hezjoda i toczący z nim spór. Autor Iliady i Odysei. Focjusz I Wielki (ok. 810-891 n.e. WOD) przypisywał jemu autorstwo zaginionego eposu o wojnie trojańskiej pt. Cypria.
(VIII w. p.n.e. WOD) helleński pieśniarz wędrowny (aojda), żyjący w czasach Hezjoda i toczący z nim spór. Autor Iliady i Odysei. Focjusz I Wielki (ok. 810-891 n.e. WOD) przypisywał jemu autorstwo zaginionego eposu o wojnie trojańskiej pt. Cypria.
Mimnermos z Kolofontu
(630-600 p.n.e. WOD) helleński poeta z Azji Mniejszej z jońskiego miasta Kolofon. Wiedza o nim pochodzi wyłącznie z zachowanych fragmentów jego wierszy. Tworzył elegie miłosne. W lirykach ubolewał nad krótkotrwałością życia.
(630-600 p.n.e. WOD) helleński poeta z Azji Mniejszej z jońskiego miasta Kolofon. Wiedza o nim pochodzi wyłącznie z zachowanych fragmentów jego wierszy. Tworzył elegie miłosne. W lirykach ubolewał nad krótkotrwałością życia.
Anaksymander z Miletu
(610-546 p.n.e. WOD) jeden z pierwszych jońskich filozofów. Anaksymander dopuszczał możliwość istnienia nieskończonej ilości światów, skoro wszystkie powstawały z nieskończonego apeironu. Anaksymander zajmował się matematyką, geografią i astronomią. Zajmował się również „biologią”. Twierdził, że zwierzęta lądowe wywodzą się od zwierząt morskich, a człowiek – z niższych gatunków zwierząt (mentor dla tez Darwina?).
(610-546 p.n.e. WOD) jeden z pierwszych jońskich filozofów. Anaksymander dopuszczał możliwość istnienia nieskończonej ilości światów, skoro wszystkie powstawały z nieskończonego apeironu. Anaksymander zajmował się matematyką, geografią i astronomią. Zajmował się również „biologią”. Twierdził, że zwierzęta lądowe wywodzą się od zwierząt morskich, a człowiek – z niższych gatunków zwierząt (mentor dla tez Darwina?).
Był twórcą pierwszej mapy świata i autorem tezy, że gwiazdy krążą wokół Gwiazdy Polarnej. Był również pierwszym filozofem sugerującym, że powierzchnia Ziemi jest zakrzywiona, oraz że może ona „pływać” w przestrzeni. Według jego teorii Ziemia jest powierzchnią walca zakrzywioną w kierunku północno-południowym. Przypisuje mu się wynalezienie zegara słonecznego oraz modelu sfer planetarnych. Zasada bytu według Anaksymandra wiąże się nierozerwalnie z ruchem spiralnym.
Hekatajos z Miletu
(550-480/475 p.n.e. WOD) dzieło historyczne „Genealogiai” i „ges Periodos” – geograficzne. Jego dzieła przetrwały jedynie fragmentarycznie.
(550-480/475 p.n.e. WOD) dzieło historyczne „Genealogiai” i „ges Periodos” – geograficzne. Jego dzieła przetrwały jedynie fragmentarycznie.
Ksantos z Lidii
(V-VI w. p.n.e. WOD) Tworzył za panowania króla perskiego Artakserksesa I (465-424 p.n.e. WOD). Napisał dzieło składające się z 4 ksiąg „Lydiaka”. Obejmowało ono historię Lidii od czasów mitycznych do upadku króla Krezusa w 546 p.n.e. WOD, a także zawierało liczne szczegóły geograficzne i etnograficzne na temat tej krainy.
Lydiaka stanowiła źródło dla Herodota (ok. 484-426 p.n.e. WOD), Apollodorosa z Aten (180-109 p.n.e. WOD), Dionizjusza z Halikarnasu (ok. 60-6 p.n.e. WOD), Strabona (ok. 63 p.n.e.-24 n.e. WOD) i Stefanosa z Bizancjum (VI w. n.e. WOD), a Menippos w III w. p.n.e. WOD sporządził jej skrót.
(V-VI w. p.n.e. WOD) Tworzył za panowania króla perskiego Artakserksesa I (465-424 p.n.e. WOD). Napisał dzieło składające się z 4 ksiąg „Lydiaka”. Obejmowało ono historię Lidii od czasów mitycznych do upadku króla Krezusa w 546 p.n.e. WOD, a także zawierało liczne szczegóły geograficzne i etnograficzne na temat tej krainy.
Lydiaka stanowiła źródło dla Herodota (ok. 484-426 p.n.e. WOD), Apollodorosa z Aten (180-109 p.n.e. WOD), Dionizjusza z Halikarnasu (ok. 60-6 p.n.e. WOD), Strabona (ok. 63 p.n.e.-24 n.e. WOD) i Stefanosa z Bizancjum (VI w. n.e. WOD), a Menippos w III w. p.n.e. WOD sporządził jej skrót.
Sofokles
(496-409 p.n.e. WOD) urodzony w Kolonos (obecnie przedmieścia Aten), zmarł w Atenach. hellen, polityk, dowódca wojskowy i kapłan.
(496-409 p.n.e. WOD) urodzony w Kolonos (obecnie przedmieścia Aten), zmarł w Atenach. hellen, polityk, dowódca wojskowy i kapłan.
Hellanikos z Lesbos
(ur. 480 p.n.e. WOD) Był autorem 5 dzieł: Phoronis, Deukalioneia, Atlantis, Asopis, Troika. Pod koniec życia napisał „Atthis” – kronikę historyczną Attyki w dwóch księgach, obejmującą okres od czasów mitycznych do końca wojny peloponeskiej (404 p.n.e. WOD).
(ur. 480 p.n.e. WOD) Był autorem 5 dzieł: Phoronis, Deukalioneia, Atlantis, Asopis, Troika. Pod koniec życia napisał „Atthis” – kronikę historyczną Attyki w dwóch księgach, obejmującą okres od czasów mitycznych do końca wojny peloponeskiej (404 p.n.e. WOD).
Sądząc po samych tylko tytułach, musiały to być dzieła dotyczące pierwotnych królestw po potopie - Argos Foroneusza (pierwszy człowiek, syn boga Inachosa, pierwszego króla Argos, który był synem tytana Okeanosa), Tesalii Deukaliona (syn Prometeusza, a ten był bratem Atlasa i Epimeteusza), Atlantydy Atlasa (brat Prometeusza i Epimeteusza), Asopisa (przyp. chodziło o odpowiednika egipskiego węża Apopisa i jego podziemny świat) oraz Troi Trosa (wnuk Deukaliona, a ten był władcą Arkadii, gdzie panował wraz ze swym bratem Iasonem po Atlasie w Arkadii). Ostatnie jego dzieło (Atthis) dotyczyło miejsca, gdzie pojawił się Krekops (legendarny pół człowiek pół wąż).
Z jego prac korzystali m.in. Apollodoros z Aten (180-109 p.n.e. WOD) i Dionizjusz z Halikarnasu (ok. 60-6 p.n.e. WOD). WSZYSTKIE JEGO DZIEŁA ZAGINĘŁY.
Megastenes (ok. 350-290 p.n.e. WOD) grecki historyk, geograf i podróżnik urodzony w Jonii. W latach 300-292 p.n.e. WOD przebywał na dworze indyjskiego króla Candragupty jako ambasador Seleukosa I (Po śmierci Aleksandra Wielkiego założyciel dynastii Seleucydów, panującej na Bliskim Wschodzie do roku 63 p.n.e.). Opisywał historię, religię, geografię i ustrój społeczny Indii. Znane są jedynie z odpisów wykorzystanych przez Flawiusza Arrian (ok. 86-175 n.e. WOD) w dziele „Indica”.
JEGO DZIEŁA NIE PRZETRWAŁY.
Herodot
(484-426 p.n.e. WOD) historyk grecki. Jego dzieło „Dzieje” składa się z IX ksiąg, z czego niemal wszystkie dotyczą czasów nie przekraczających ostatnie 250 lat poprzedzających czasy Herodota. Najwięcej miejsca poświęcił okresowi dotyczącemu Cyrusa II (559-529 p.n.e. WOD) i jego następców. Swe dzieło kończy na opisie klęski wojsk Kserksesa dowodzonych przez Mardoniusza pod Platejami (479 p.n.e. WOD). Herodot w przeciwieństwie do wielu innych kronikarzy, sam wiele podróżował i starał się uzyskiwać informacje od tubylców (przykładem może być Egipt). Wiele informacji na temat Egiptu pozyskał między innymi od kapłanów z Teb i Memfis. Mimo tego część starożytnych autorów z jakiegoś powodu nazywała go bajkopisarzem.
(484-426 p.n.e. WOD) historyk grecki. Jego dzieło „Dzieje” składa się z IX ksiąg, z czego niemal wszystkie dotyczą czasów nie przekraczających ostatnie 250 lat poprzedzających czasy Herodota. Najwięcej miejsca poświęcił okresowi dotyczącemu Cyrusa II (559-529 p.n.e. WOD) i jego następców. Swe dzieło kończy na opisie klęski wojsk Kserksesa dowodzonych przez Mardoniusza pod Platejami (479 p.n.e. WOD). Herodot w przeciwieństwie do wielu innych kronikarzy, sam wiele podróżował i starał się uzyskiwać informacje od tubylców (przykładem może być Egipt). Wiele informacji na temat Egiptu pozyskał między innymi od kapłanów z Teb i Memfis. Mimo tego część starożytnych autorów z jakiegoś powodu nazywała go bajkopisarzem.
Tukidydes
(460-393 p.n.e. WOD) – Wojna peloponeska 431-404 p.n.e. WOD.
(460-393 p.n.e. WOD) – Wojna peloponeska 431-404 p.n.e. WOD.
(ok. 430-355 p.n.e. WOD) grecki pisarz, historyk, żołnierz i teoretyk wojskowości, pionier hipologii. Opisał „marsz dziesięciu tysięcy”. Żył w czasach Cyrusa Młodszego (syn Dariusza II z dynastii Achemenidów) dla którego walczył wraz z 13 tyś. Greków. Po śmierci Cyrusa przyłączył się do Spartan walczących z Persami.
„Historia grecka” – dzieło w 7 księgach opisujące okres 411-362 p.n.e. WOD. Rozpoczyna się w miejscu, na którym urywa się „Wojna peloponeska” Tukidydesa. Jest jedynym źródłem tego okresu.
„Zapędy dydaktyczno-moralizatorskie oraz prospartańskie sympatie obniżają wartość dzieła.”.
„Anabaza” – to drugie jego dzieło historyczne znane także jako „Wyprawa Cyrusa”. 7 ksiąg będącymi pamiętnikami wojennymi, opisującymi wyprawę Cyrusa Młodszego przeciw swemu bratu oraz odwrót Dziesięciu Tysięcy. (ok. 400-320 p.n.e. WOD) grecki filozof i mówca. Nauczyciel Demostenesa. Autor dzieła opisującego historię od początku świata do śmierci Filipa II (336 p.n.e. WOD). Zasłynął dziełem krytykującym Homera.
Hekatajos z Abedy
(IV-III w. p.n.e. WOD) filozof i historyk grecki. Przebywał w Egipcie za Ptolemeusza I. Autor dzieł „O poezji Homera i Hezjoda”, „O Hyperborejczykach” i najbardziej znanego „O Egipcie”. NIEMAL NIC NIE ZACHOWAŁO SIĘ Z JEGO DZIEŁ. Był pierwszym autorem greckim piszącym o Żydach. Fragment odnoszący się do Żydów wykorzystał w swym dziele Dior Sycylijski (80-20 p.n.e. WOD) w księdze XL zachowanej z kolei w dziele Focjusza (ok. 810-891 n.e. WOD).
(IV-III w. p.n.e. WOD) filozof i historyk grecki. Przebywał w Egipcie za Ptolemeusza I. Autor dzieł „O poezji Homera i Hezjoda”, „O Hyperborejczykach” i najbardziej znanego „O Egipcie”. NIEMAL NIC NIE ZACHOWAŁO SIĘ Z JEGO DZIEŁ. Był pierwszym autorem greckim piszącym o Żydach. Fragment odnoszący się do Żydów wykorzystał w swym dziele Dior Sycylijski (80-20 p.n.e. WOD) w księdze XL zachowanej z kolei w dziele Focjusza (ok. 810-891 n.e. WOD).
Efor (400-330 p.n.e. WOD) autor 29 tomowego dzieła „Historiai” obejmującego okres od czasów „I Świętej Wojny” o skarbiec delficki (595 p.n.e. WOD) do zdobycia Perinthus (340 p.n.e. WOD). Ostatnią 30 księgę dopisał jego syn Demofilos. Według Polibiusza (200-118 p.n.e. WOD) dzieło Eforosa było pierwszą historią powszechną Grecji. Do dnia dzisiejszego zachowało się około 250 fragmentów ksiąg Eforosa. Pozostawił informację o rozdzieleniu się komety jeszcze przed zimą 372-371 p.n.e. WOD.
Hieronim z Kardii
(ok. 350-260 p.n.e. WOD) jest autorem dzieła historycznego, dotyczącego wojen diadochów (wojny toczone z przerwami w latach 321-281 p.n.e. WOD pomiędzy wodzami Aleksandra Wielkiego po jego śmierci o panowanie nad stworzonym przez niego imperium), które do naszych czasów przetrwało jedynie w nielicznych fragmentach.
(ok. 350-260 p.n.e. WOD) jest autorem dzieła historycznego, dotyczącego wojen diadochów (wojny toczone z przerwami w latach 321-281 p.n.e. WOD pomiędzy wodzami Aleksandra Wielkiego po jego śmierci o panowanie nad stworzonym przez niego imperium), które do naszych czasów przetrwało jedynie w nielicznych fragmentach.
Proksenos
(III w. p.n.e. WOD) AUTOR NIEZACHOWANYCH DZIEŁ: „Epejrotika” (historia Epiru – zachodni rejon Grecji), „Peri porthmon Sikelikon” (o portach sycylijskich), „Lakonike politeja” (o ustroju lakońskim) i praca o Pyrrusie (król Epiru z dynastii Ajakidów; żył 319-272 p.n.e. WOD, ojciec Ptolemeusza) z której korzystał Dionizjusz z Halikarnasu (60-7 p.n.e. WOD).
(III w. p.n.e. WOD) AUTOR NIEZACHOWANYCH DZIEŁ: „Epejrotika” (historia Epiru – zachodni rejon Grecji), „Peri porthmon Sikelikon” (o portach sycylijskich), „Lakonike politeja” (o ustroju lakońskim) i praca o Pyrrusie (król Epiru z dynastii Ajakidów; żył 319-272 p.n.e. WOD, ojciec Ptolemeusza) z której korzystał Dionizjusz z Halikarnasu (60-7 p.n.e. WOD).
Abydenus
(ok. 300 p.n.e.) (starożytny grecki: υβυδηνός) był greckim historykiem piszącym w dialekcie Jońskim, a także autorem Historii Chaldejczyków i Asyryjczyków, których fragmenty zachował Euzebiusz (264-340 n.e. WOD) w swoim Praeparatio Evangelica, oraz Cyryl z Aleksandrii (378-444 n.e. WOD) w swojej pracy przeciwko Julianowi. Kilka innych fragmentów zostało zachowanych przez Syncellusa (VIII/IX w. n.e. WOD). Te były szczególnie cenne dla chronologii. Ważny fragment, który wyjaśnia pewne trudności w historii Asyrii, został odkryty w ormiańskim przekładzie Chronicona Euzebiusza. Powszechnie uznano, że był to inny Abydenus od żyjącego w czasach Aleksandra Wielkiego.
„Nie ma pewności, kiedy żył, ale należy odróżnić go od Palaephata Abydenusa, żyjącego za czasów Aleksandra Wielkiego; dla tego Abydenus wspomina o Berosusie, który żył później. Prawdopodobnie pisał około 200 r. Pne i, jak stwierdza Cyryl, w dialekcie jońskim.”
Berossus jak sam pisał, żył w czasach Aleksandra Wielkiego i jego ojca, a więc Palaephat Abydenus mógł nawet go znać i byłby to ten sam Abydenus!
(ok. 300 p.n.e.) (starożytny grecki: υβυδηνός) był greckim historykiem piszącym w dialekcie Jońskim, a także autorem Historii Chaldejczyków i Asyryjczyków, których fragmenty zachował Euzebiusz (264-340 n.e. WOD) w swoim Praeparatio Evangelica, oraz Cyryl z Aleksandrii (378-444 n.e. WOD) w swojej pracy przeciwko Julianowi. Kilka innych fragmentów zostało zachowanych przez Syncellusa (VIII/IX w. n.e. WOD). Te były szczególnie cenne dla chronologii. Ważny fragment, który wyjaśnia pewne trudności w historii Asyrii, został odkryty w ormiańskim przekładzie Chronicona Euzebiusza. Powszechnie uznano, że był to inny Abydenus od żyjącego w czasach Aleksandra Wielkiego.
„Nie ma pewności, kiedy żył, ale należy odróżnić go od Palaephata Abydenusa, żyjącego za czasów Aleksandra Wielkiego; dla tego Abydenus wspomina o Berosusie, który żył później. Prawdopodobnie pisał około 200 r. Pne i, jak stwierdza Cyryl, w dialekcie jońskim.”
Berossus jak sam pisał, żył w czasach Aleksandra Wielkiego i jego ojca, a więc Palaephat Abydenus mógł nawet go znać i byłby to ten sam Abydenus!
Eratostenes
(276-194 p.n.e. WOD) grecki matematyk, astronom, filozof, geograf i poeta. W 255 p.n.e. WOD przeniósł się do Aleksandrii z Cyreny, gdzie się urodził. Jako pierwszy zaproponował wprowadzenie roku przestępnego, czyli wydłużonego o jeden dodatkowy dzień w kalendarzu. Zestawił katalog 675 znanych wówczas gwiazd. Skonstruował mezolabium. Podał sposób znajdowania liczb pierwszych – sito Eratostenesa. W 236 p.n.e. WOD przejął po Apolloniosie z Rodos zarządzanie Biblioteką Aleksandryjską. W wieku 82 lat, nie mogąc pogodzić się z utratą wzroku, zagłodził się na śmierć. Prace matematyczne Eratostenesa są znane głównie z pism Pappusa z Aleksandrii (III/IV w. n.e. WOD) zaś jego opisy geograficzne z ksiąg Strabona (63 p.n.e.-24 n.e. WOD).
(276-194 p.n.e. WOD) grecki matematyk, astronom, filozof, geograf i poeta. W 255 p.n.e. WOD przeniósł się do Aleksandrii z Cyreny, gdzie się urodził. Jako pierwszy zaproponował wprowadzenie roku przestępnego, czyli wydłużonego o jeden dodatkowy dzień w kalendarzu. Zestawił katalog 675 znanych wówczas gwiazd. Skonstruował mezolabium. Podał sposób znajdowania liczb pierwszych – sito Eratostenesa. W 236 p.n.e. WOD przejął po Apolloniosie z Rodos zarządzanie Biblioteką Aleksandryjską. W wieku 82 lat, nie mogąc pogodzić się z utratą wzroku, zagłodził się na śmierć. Prace matematyczne Eratostenesa są znane głównie z pism Pappusa z Aleksandrii (III/IV w. n.e. WOD) zaś jego opisy geograficzne z ksiąg Strabona (63 p.n.e.-24 n.e. WOD).
oszacował odległość od Słońca i Księżyca do Ziemi. Twierdził, że, płynąc na zachód od Gibraltaru, można dotrzeć do Indii.
Wyznaczył obwód Ziemi (Eratostenes dokonał dokładnych (jak na rok 230 p.n.e. WOD) pomiarów obwodu Ziemi. Ich wyniki przedstawił w dziele „O pomiarach Ziemi”, które NIE PRZETRWAŁO DO NASZYCH CZASÓW. Część obliczeń dokonanych przez Eratostenesa można znaleźć w pracach innych autorów, takich jak: Strabon (63 p.n.e.-24 n.e. WOD), Teon ze Smyrny (I/II w. n.e. WOD) i Kleomedes (ok. II w. n.e. WOD). Eratostenes porównał długość cieni rzucanych w południe, w czasie letniego przesilenia, pomiędzy Syene (dzisiejszy Asuan w Egipcie nad Nilem) i Aleksandrią. Założył przy tym, że Słońce jest tak odległe, że promienie światła w obu miejscach są praktycznie równoległe. W tym okresie promienie słoneczne w Syene oświetlały dno głębokiej studni, padały więc pionowo (Słońce było w zenicie), podczas gdy w tym samym czasie w Aleksandrii, leżącej według Eratostenesa na tym samym południku (co nie jest prawdą, ale popełniany błąd jest niewielki), padały one pod kątem 7,2 stopnia (co stanowi 7,2/360, czyli 1/50 część kąta pełnego). Od podróżników karawan wiedział także, że odległość pomiędzy tymi miastami wynosi ok. 5.000 stadionów (tj. ok. 800 km, dokładna wartość długości stadionu nie jest znana, ale średnio antyczny stadion miał długość ok. 185 m). Obwód Ziemi powinien być więc 50 razy większy, czyli wynosić ok. 40.000 km. Jak już zostało to wspomniane wyżej, były tu pewne niedokładności (rzeczywista średnia wartość obwodu Ziemi wynosi 40.041 km, a uważa się, że Erastostenes podał ją w granicach od 39.690 km do 46.620 km), ale po dzień dzisiejszy używa się tej metody do dokładnych pomiarów Ziemi! Innymi słowy dokonał on pomiaru długości południka oraz promienia. Problem w tym, że nie uwzględnił on tego, że Ziemia może nie być idealną kulą, ale nieforemnym ciałem, jak ukazuje to na swych prezentacjach ESA. Był również badaczem twórczości Homera (ok. VIII w. p.n.e. WOD) – ustalił datę zdobycia Troi na rok 1184 p.n.e. WOD (w zasadzie na 908 lat przed jego narodzinami).
Polibiusz
(200-118 p.n.e. WOD) grecki historyk i kronikarz imperium rzymskiego w okresie republiki. W czasie podboju Macedonii przez Rzymian, w roku 168 p.n.e. WOD po bitwie pod Pydną dostał się do niewoli i został przewieziony do Italii. Tam dostał się pod protekcję konsula Emiliusza Paulusa, zwycięzcy spod Pydny. Po zajęciu Grecji przez Rzymian w roku 146 p.n.e. WOD został wyznaczony przez senat rzymski do pomocy w zarządzaniu tym krajem. Ze względu na dbałość o oprawę i krytycyzm wobec źródeł uważany jest za wybitnego przedstawiciela histografii greckiej obok Tukidydesa (460-393 p.n.e. WOD; przypominam, że ten opisał ledwie 27 lat historii). Dziełem Polibiusza były „Dzieje Rzymu” które dotyczyły okresu 264-146 p.n.e. WOD, rodzaj historii powszechnej w 40 księgach. Z jego dzieł korzystali między innymi: Liwiusz (59 p.n.e.-17 n.e. WOD), Pliniusz Starszy (23-79 n.e. WOD), Plutarch (50-125 n.e. WOD) czy Appian (95-180 n.e. WOD).
(200-118 p.n.e. WOD) grecki historyk i kronikarz imperium rzymskiego w okresie republiki. W czasie podboju Macedonii przez Rzymian, w roku 168 p.n.e. WOD po bitwie pod Pydną dostał się do niewoli i został przewieziony do Italii. Tam dostał się pod protekcję konsula Emiliusza Paulusa, zwycięzcy spod Pydny. Po zajęciu Grecji przez Rzymian w roku 146 p.n.e. WOD został wyznaczony przez senat rzymski do pomocy w zarządzaniu tym krajem. Ze względu na dbałość o oprawę i krytycyzm wobec źródeł uważany jest za wybitnego przedstawiciela histografii greckiej obok Tukidydesa (460-393 p.n.e. WOD; przypominam, że ten opisał ledwie 27 lat historii). Dziełem Polibiusza były „Dzieje Rzymu” które dotyczyły okresu 264-146 p.n.e. WOD, rodzaj historii powszechnej w 40 księgach. Z jego dzieł korzystali między innymi: Liwiusz (59 p.n.e.-17 n.e. WOD), Pliniusz Starszy (23-79 n.e. WOD), Plutarch (50-125 n.e. WOD) czy Appian (95-180 n.e. WOD).
Do naszych czasów przetrwały jedynie księgi I-V i obszerne fragmenty z pozostałych.
Apollodorus z Aten
(ok. 180-109 p.n.e. WOD) – filolog, geograf i kronikarz grecki.
(ok. 180-109 p.n.e. WOD) – filolog, geograf i kronikarz grecki.
Jego głównym dziełem były zaginione Chronika – wzorowany na chronologicznych badaniach Eratostenesa z Cyreny (276-194 p.n.e. WOD) zarys dziejów cywilizacji greckiej od wojny trojańskiej (którą za Eratostenesem datował na 1184 p.n.e. WOD) do roku 144 p.n.e. WOD. Jego filologiczne zainteresowania ogniskowały się wokół dzieł Homera (VIII w. p.n.e. WOD). W pracy Peri neon katalogu (Περὶ νηῶν καταλόγου; O katalogu okrętów) dał komentarz do tzw. katalogu okrętów z II księgi Iliady. W liczącej 24 księgi pracy Peri theon (Περὶ θεῶν; O bogach) odnosił się do homeryckiego panteonu, dając pierwszy grecki traktat filologiczno-teologiczny. Inne dzieła Apollodorosa to: Ges periodos (Γῆς περίοδος; Opis ziemi) i Bibliotheke (Βιβλιοθήκη) – Historia mityczna.
Posejdonios z Rodos (ok. 140-50 p.n.e. WOD) nauczyciel Cycerona. Z jego dorobku zachowały się jedynie nieliczne fragmenty w innych dziełach.
Diodor Sycylijski
(80-20 p.n.e. WOD) grecki historyk żyjący w czasach dominacji rzymskiej za panowania Cezara i Augusta. Odbył liczne podróże po Europie, Afryce północnej i Azji Mniejszej. Przez długi czas przebywał w Rzymie, a w latach 60-56 p.n.e. WOD mieszkał w Aleksandrii (Egipt). Był autorem dzieła „Bibliotheca historica” (Biblioteka historyczna) do którego zbierał materiały przez 30 lat życia. Wykorzystał do niej wcześniejsze prace Ktezjasza (440-380 p.n.e. WOD), Hekatajosa z Abdery (IV/III w. p.n.e. WOD), Megastenesa (ok. 350-290 p.n.e. WOD), Hieronima z Kardii (350-260 p.n.e. WOD), Polibiusza (ok. 200-118 p.n.e. WOD), Posejdoniosa (ok. 140-50 p.n.e. WOD). Jego informacje dotyczące początków Rzymu pozwalają czasem uzupełnić dzieło Liwiusza (59 p.n.e.-17 n.e. WOD). Dzieło składało się z 40 ksiąg. Do naszych czasów przetrwały księgi I-V i XI-XX, a pozostałe jedynie we fragmentach.
Księgi I-VI – Historia świata (I-III świat niegrecki, IV-VI historia Greków przed wojną trojańską
Księgi VII-XVII – Historia od upadku Troi do śmierci Aleksandra Wielkiego
Księgi XVIII-XL – do roku 59 p.n.e.
Diodor twierdził, że sprzed okresu wojny trojańskiej nie był w stanie nic dokładnie określić, gdyż nie zachowała się do jego czasów ani jedna wiarygodna tablica chronologiczna. Jedyny spójny okres w jego dziele dotyczy lat 480-430 p.n.e. WOD!
(80-20 p.n.e. WOD) grecki historyk żyjący w czasach dominacji rzymskiej za panowania Cezara i Augusta. Odbył liczne podróże po Europie, Afryce północnej i Azji Mniejszej. Przez długi czas przebywał w Rzymie, a w latach 60-56 p.n.e. WOD mieszkał w Aleksandrii (Egipt). Był autorem dzieła „Bibliotheca historica” (Biblioteka historyczna) do którego zbierał materiały przez 30 lat życia. Wykorzystał do niej wcześniejsze prace Ktezjasza (440-380 p.n.e. WOD), Hekatajosa z Abdery (IV/III w. p.n.e. WOD), Megastenesa (ok. 350-290 p.n.e. WOD), Hieronima z Kardii (350-260 p.n.e. WOD), Polibiusza (ok. 200-118 p.n.e. WOD), Posejdoniosa (ok. 140-50 p.n.e. WOD). Jego informacje dotyczące początków Rzymu pozwalają czasem uzupełnić dzieło Liwiusza (59 p.n.e.-17 n.e. WOD). Dzieło składało się z 40 ksiąg. Do naszych czasów przetrwały księgi I-V i XI-XX, a pozostałe jedynie we fragmentach.
Księgi I-VI – Historia świata (I-III świat niegrecki, IV-VI historia Greków przed wojną trojańską
Księgi VII-XVII – Historia od upadku Troi do śmierci Aleksandra Wielkiego
Księgi XVIII-XL – do roku 59 p.n.e.
Diodor twierdził, że sprzed okresu wojny trojańskiej nie był w stanie nic dokładnie określić, gdyż nie zachowała się do jego czasów ani jedna wiarygodna tablica chronologiczna. Jedyny spójny okres w jego dziele dotyczy lat 480-430 p.n.e. WOD!
Dionizjusz z Halikarnasu
(60-7 p.n.e. WOD) grecki historyk i rektor. Napisał dzieło „Starożytność rzymska” – 20 ksiąg obejmujących czasy od legendarnych do I wojny punickiej (264 p.n.e. WOD).
Link do dzieła w przekładzie angielskim.
(60-7 p.n.e. WOD) grecki historyk i rektor. Napisał dzieło „Starożytność rzymska” – 20 ksiąg obejmujących czasy od legendarnych do I wojny punickiej (264 p.n.e. WOD).
Link do dzieła w przekładzie angielskim.
Mikołaj z Damaszku/Nicolaos z Damaszku (64 p.n.e. – 14 n.e. WOD)
historyk działający na dworze Heroda I Wielkiego, króla Judei. Był również nauczycielem dzieci Antoniusza i Kleopatry VII. Po śmierci Heroda przeniósł się do Rzymu. Najbardziej istotnym jego dziełem jest Historiaj (Dzieje) opisująca okres od najstarszych dziejów Asyrii i Medii aż do roku 4 n.e. WOD składająca się ze 144 ksiąg. Znane jedynie odniesienia do ksiąg 2, 4, 5, 6, 7, 8, 96, 103, 104, 107, 108, 110, 114, 123 i 124.
historyk działający na dworze Heroda I Wielkiego, króla Judei. Był również nauczycielem dzieci Antoniusza i Kleopatry VII. Po śmierci Heroda przeniósł się do Rzymu. Najbardziej istotnym jego dziełem jest Historiaj (Dzieje) opisująca okres od najstarszych dziejów Asyrii i Medii aż do roku 4 n.e. WOD składająca się ze 144 ksiąg. Znane jedynie odniesienia do ksiąg 2, 4, 5, 6, 7, 8, 96, 103, 104, 107, 108, 110, 114, 123 i 124.
Obszerne fragmenty pierwszych 7 ksiąg zachowały się jako cytaty w kompilacji stworzonej na zamówienie Konstantyna Profirogenusa (905-959 n.e. WOD); obejmują one historię Asyryjczyków, Medów, Greków, Lydian i Persów i są ważne także dla historii biblijnej. Pytanie tylko po co zamawiana kompilacja i jak to się stało, że kompilacja przetrwała, a jej źródło nie?
„Uczeni klasyczni są zgodni, że historia Mikołaja ze Wschodu, a zwłaszcza jego historia Cyrusa, została zaczerpnięta z Perskiej Ctesiasa, dzieła napisanego na początku IV wieku pne. Praca ta została z uzasadnieniem potępiona przez Asyriologów i klasycystów jako całkowicie niewiarygodny przewodnik po historii Mezopotamii”.
Żydowski historyk Józef Flawiusz odwołuje się do czwartej książki historii Nicolaosa dotyczącej Abrama (Abrahama). Ponadto był autorem panegirycznej biografii cesarza Oktawiana Augusta.
„Uczeni klasyczni są zgodni, że historia Mikołaja ze Wschodu, a zwłaszcza jego historia Cyrusa, została zaczerpnięta z Perskiej Ctesiasa, dzieła napisanego na początku IV wieku pne. Praca ta została z uzasadnieniem potępiona przez Asyriologów i klasycystów jako całkowicie niewiarygodny przewodnik po historii Mezopotamii”.
Żydowski historyk Józef Flawiusz odwołuje się do czwartej książki historii Nicolaosa dotyczącej Abrama (Abrahama). Ponadto był autorem panegirycznej biografii cesarza Oktawiana Augusta.
Strabon
(63 p.n.e. – 24 n.e. WOD) grecki geograf, historyk i podróżnik. W Geografii Strabon wspomina też, że napisał Zapiski historyczne (Historika hypomnemata), w 43 księgach, które przepadły. Odnotował je Plutarch (50-125 n.e. WOD), honorując Strabona mianem filozofa i historyka. Żydowski historyk Józef Flawiusz, czerpiąc z niego, nazywa Strabona Kapadocjaninem.
(63 p.n.e. – 24 n.e. WOD) grecki geograf, historyk i podróżnik. W Geografii Strabon wspomina też, że napisał Zapiski historyczne (Historika hypomnemata), w 43 księgach, które przepadły. Odnotował je Plutarch (50-125 n.e. WOD), honorując Strabona mianem filozofa i historyka. Żydowski historyk Józef Flawiusz, czerpiąc z niego, nazywa Strabona Kapadocjaninem.
Flawiusz Arrian
(86-160 n.e. lub 95-175 n.e. WOD) grecki historyk, a po ojcu obywatel rzymski pochodzący z Nikomedii w Bitynii (dzisiejsze tereny w północno-zachodniej Turcji), gdzie sprawował dożywotnią funkcję kapłana Demeter i Kory. Za rządów Hadriana (cesarza rzymskiego) sprawował wiele odpowiedzialnych funkcji w wojsku i administracji rzymskiej (dowódca oddziałów rzymskich w Afryce, nad Renem i Dunajem, członek senatu, w latach 131-137 n.e. WOD namiestnik Kapadocji, gdzie kierował walką z Alanami (korzenie słowiańskie błędnie nazywane czasami korzeniami sarmackimi, gdyż Żydzi Chazarscy zwani Sarmatami zajęli ziemie po Alanach i przez to zwani byli Polanami; PO[A]LANAMI). Najbardziej jego znanym dziełem jest „Wyprawa Aleksandra Wielkiego” którą stworzył na podstawie źródeł dzieła Ptolemeusza i Aristobulosa – dowódców Aleksandra. Przedstawił ją bez upiększeń i wyolbrzymień, ukazując również rysy ujemne starając się zachowywać obiektywizm, przez co sięgając głęboko do źródeł zaskarbił sobie w pinię dobrego historyka.
(86-160 n.e. lub 95-175 n.e. WOD) grecki historyk, a po ojcu obywatel rzymski pochodzący z Nikomedii w Bitynii (dzisiejsze tereny w północno-zachodniej Turcji), gdzie sprawował dożywotnią funkcję kapłana Demeter i Kory. Za rządów Hadriana (cesarza rzymskiego) sprawował wiele odpowiedzialnych funkcji w wojsku i administracji rzymskiej (dowódca oddziałów rzymskich w Afryce, nad Renem i Dunajem, członek senatu, w latach 131-137 n.e. WOD namiestnik Kapadocji, gdzie kierował walką z Alanami (korzenie słowiańskie błędnie nazywane czasami korzeniami sarmackimi, gdyż Żydzi Chazarscy zwani Sarmatami zajęli ziemie po Alanach i przez to zwani byli Polanami; PO[A]LANAMI). Najbardziej jego znanym dziełem jest „Wyprawa Aleksandra Wielkiego” którą stworzył na podstawie źródeł dzieła Ptolemeusza i Aristobulosa – dowódców Aleksandra. Przedstawił ją bez upiększeń i wyolbrzymień, ukazując również rysy ujemne starając się zachowywać obiektywizm, przez co sięgając głęboko do źródeł zaskarbił sobie w pinię dobrego historyka.
Plutarch
(50-125 n.e. WOD) uznany za jednego z największych pisarzy starożytnej Grecji (lecz już przez małe "s" to starożytne), historyk, filozof-moralista oraz orator. Sławę przyniosły Plutarchowi żywoty pierwszych imperatorów Od Augusta do Witeliusza, z których zachowały się jedynie żywoty Galby i Othona. Pisma biograficzne Żywoty równoległe (Βίοι Παράλληλοι Bíoi Parálleloi), które powstały w latach 105 - 115 n.e. WOD, opisujące dzieje życia 46 znanych osobistości zestawianych parami Grek-Rzymianin np. Tezeusz-Romulus, Lizander-Sulla, Aleksander III Wielki-Juliusz Cezar. Każda para równoległego żywota kończyła się σύγκρισις synkrisis - porównaniem obu postaci. Tekst o pierwszej parze postaci, Epaminondas-Scypion, nie przetrwał do naszych czasów. Wśród biografii paralelnych znalazły się pojedyncze żywoty Aratosa i Artakserksesa. Uważa się, że Żywoty należy odczytywać z dużą dozą dystansu, gdyż Plutarch bardzo często zabarwia historię, jest bezkrytyczny wobec opisywanych postaci, a także zwraca dużą uwagę na wróżby i zabobony. Widoczne jest to przede wszystkim w księgach poświęconych Cezarowi i Aleksandrowi Wielkiemu.
(50-125 n.e. WOD) uznany za jednego z największych pisarzy starożytnej Grecji (lecz już przez małe "s" to starożytne), historyk, filozof-moralista oraz orator. Sławę przyniosły Plutarchowi żywoty pierwszych imperatorów Od Augusta do Witeliusza, z których zachowały się jedynie żywoty Galby i Othona. Pisma biograficzne Żywoty równoległe (Βίοι Παράλληλοι Bíoi Parálleloi), które powstały w latach 105 - 115 n.e. WOD, opisujące dzieje życia 46 znanych osobistości zestawianych parami Grek-Rzymianin np. Tezeusz-Romulus, Lizander-Sulla, Aleksander III Wielki-Juliusz Cezar. Każda para równoległego żywota kończyła się σύγκρισις synkrisis - porównaniem obu postaci. Tekst o pierwszej parze postaci, Epaminondas-Scypion, nie przetrwał do naszych czasów. Wśród biografii paralelnych znalazły się pojedyncze żywoty Aratosa i Artakserksesa. Uważa się, że Żywoty należy odczytywać z dużą dozą dystansu, gdyż Plutarch bardzo często zabarwia historię, jest bezkrytyczny wobec opisywanych postaci, a także zwraca dużą uwagę na wróżby i zabobony. Widoczne jest to przede wszystkim w księgach poświęconych Cezarowi i Aleksandrowi Wielkiemu.
(I w. n.e. WOD) autor „Dziejów” swego ojczystego miasta (Heraklei Pontyjskiej – założona jako kolonia Megary w 558 p.n.e. WOD (czasy pokrywające się mniej więcej z początkiem dynastii Achemenidów i ich podboju świata); obecnie na terenie Turcji) . Opisywało one historię od jego początku i władców z czasów tyranii. Dzieło zaginęło.
Zachowało się jedynie w formie streszczenia dokonanego przez Focjusza (zm. 891 n.e. WOD) w jego pracy „Biblioteka” (kodeks nr 224), przyszłego patriarchy Konstantynopola. Streszczenie obejmuje jedynie księgi od IX do XVI jednego tomu. Pozostałe księgi musiały zostać już wczesniej „zabezpieczone”, gdyż wspomina on, że ich nie widział. Księgi IX-XVI obejmowały czasy od początku tyranii w Heraklei (364/363 p.n.e. WOD) do powrotu Cezara ze Wschodu do Rzymu (47 p.n.e. WOD).
Filon z Byblos
(64-141 n.e. WOD) znany również jako Herennios Philon – starożytny pisarz, Fenicjanin z pochodzenia, autor greckich dzieł gramatycznych i historycznych. Znany przede wszystkim z pracy pt. Phoinikika, będącej przedstawieniem dziejów i kultury Fenicji, powstałej z tłumaczenia tekstów Sanchunthiona (uważa się, że XX w.p.n.e. WOD - niemożliwe, gdyż miał on pisać dla króla z rejonu, w którym pierwsi fenicjanie dotarli i założyli miasto dopiero w połowie IX w. p.n.e. WOD).
(64-141 n.e. WOD) znany również jako Herennios Philon – starożytny pisarz, Fenicjanin z pochodzenia, autor greckich dzieł gramatycznych i historycznych. Znany przede wszystkim z pracy pt. Phoinikika, będącej przedstawieniem dziejów i kultury Fenicji, powstałej z tłumaczenia tekstów Sanchunthiona (uważa się, że XX w.p.n.e. WOD - niemożliwe, gdyż miał on pisać dla króla z rejonu, w którym pierwsi fenicjanie dotarli i założyli miasto dopiero w połowie IX w. p.n.e. WOD).
Diogenes Laertios
(ok. III-V w. n.e. WOD) twórca dzieła „Żywoty i poglądy słynnych filozofów”. Sięga 300 lat wstecz do Talesa z Miletu (filozof helleński z ok. VII/VI w. p.n.e. WOD).
(ok. III-V w. n.e. WOD) twórca dzieła „Żywoty i poglądy słynnych filozofów”. Sięga 300 lat wstecz do Talesa z Miletu (filozof helleński z ok. VII/VI w. p.n.e. WOD).
Tytus Liwiusz
(59.p.n.e. – 17 n.e. WOD) pochodził z Patavium (obecnie Padwa). Autor dzieła o historii Rzymu składającego się ze 142 wolumenów wydawanych przez większość jego życia (przez ponad 40 lat). Z tej liczby zachowało się jedynie około jednej czwartej. Są to:
(59.p.n.e. – 17 n.e. WOD) pochodził z Patavium (obecnie Padwa). Autor dzieła o historii Rzymu składającego się ze 142 wolumenów wydawanych przez większość jego życia (przez ponad 40 lat). Z tej liczby zachowało się jedynie około jednej czwartej. Są to:
księgi I-X
skróty z ksiąg XI-XX
księgi XXI-XLV
skróty z ksiąg XXXVII-XL
skróty z ksiąg XLVI-CXXXV
fragment księgi CXX
skróty z ksiąg CXXXVIII-CXLII
skróty z ksiąg XI-XX
księgi XXI-XLV
skróty z ksiąg XXXVII-XL
skróty z ksiąg XLVI-CXXXV
fragment księgi CXX
skróty z ksiąg CXXXVIII-CXLII
streszczenia (tzw. periochae) prawie wszystkich ksiąg, oprócz dwóch (CXXXVI i CXXXVII) oraz nieliczne fragmenty zachowane u innych autorów i na papirusach.
Wykorzystywał on dostępne prace historyków greckich i rzymskich. To właśnie Tytus przekazał legendę o Romulusie i Remusie, legendarnych założycielach Rzymu.
Tacyt
(ok. 55-120 n.e. WOD) pochodził z Galii. Pisał między innymi o obcych plemionach w etnografii „Germania”. Uważany za jednego z najznakomitszych historyków rzymskich. Napisał między innymi „Germanię” (46 rozdziałów), w której znajduje się kilka wzmianek o ludach Lugiów i Wenetów na ziemiach obecnej Polski. Zajmował się jedynie historią nowożytną, nie sięgającą dalej jak do Tyberiusza (panował od 14 roku n.e. WOD).
Appian z Aleksandrii
(ok. 95-180 n.e. WOD) Urodził się w Alekandrii w Egipcie i tam też pełnił wysokie stanowiska urzędnicze. Żył w czasie powstania żydowskiego za czasów Trajana i uciekał z Egiptu przed Żydami (Wojny z Arabami, fragment 19. Rękopis paryski Suppl. Gr. 607A, wyd. M. Treu, Program gimnazjalny, Oława 1880). W roku 120 przybył do Rzymu. Za Hadriana został adwokatem cesarskim (advocatus fisci), a w 147 roku otrzymał urząd prokuratora cesarskiego w Egipcie . Obywatelstwo rzymskie otrzymał prawdopodobnie za czasów Trajana lub Hadriana, dlatego jego imię mogło brzmieć Ulpius lub Aelius. Napisał Historię rzymską w 24 księgach. Z jego relacji dowiadujemy się o słynnym powstaniu niewolników pod wodzą Spartakusa i ich masową egzekucję:
„w rzezi tej zginęło nie dające się policzyć mnóstwo ludzi, podczas gdy Rzymianie stracili do tysiąca żołnierzy; ciała Spartakusa nie zdołano odszukać.
Wielka ilość rozbitków, którzy uszli z walki, ukryła się w górach, toteż Krassus ruszył za nimi.
Podzieleni na cztery grupy stawiali opór, aż wszyscy wyginęli prócz 6000 ludzi,
którzy zostali ujęci i powieszeni wzdłuż całej drogi z Kapui do Rzymu.”
Nie przetrwało jego dzieło na temat swojego życia i doświadczeń związanych z pełnionymi funkcjami w administracji państwowej.Wielka ilość rozbitków, którzy uszli z walki, ukryła się w górach, toteż Krassus ruszył za nimi.
Podzieleni na cztery grupy stawiali opór, aż wszyscy wyginęli prócz 6000 ludzi,
którzy zostali ujęci i powieszeni wzdłuż całej drogi z Kapui do Rzymu.”
Kasjusz Dion Kokcejanus
(163-235 n.e. WOD) – rzymski historyk greckiego pochodzenia, senator i dwukrotny konsul. Autor Historii Rzymskiej (Romaike historia), dzieła zawartego w 80 księgach i obejmującego czasy od Eneasza aż do roku 229 n.e. WOD. Pracował nad dziełem przez 22 lata, z tego 10 lat gromadził materiał historyczny. Ostatnich siedem ksiąg zostało opracowanych pobieżnie i wygląda na dodatek. Podzielił treść na trzy okresy.
Okres pierwszy – epoka republikańska, a fakty były własnością publiczną.
Okres drugi – od Augusta do śmierci Marka Aureliusza, tzw. Historia cesarstwa oparta na zakłamanej tradycji.
Okres trzeci – czasy jemu współczesne, od panowania Kommodusa.
Z 80 ksiąg do naszych czasów przetrwały jedynie w całości 36-54 (okres 68-10 p.n.e.), w skrótach księgi 55-60.
(okres 9 p.n.e. – 46 n.e. WOD), we fragmentach księgi 17, 79 i 80. Istnieją jeszcze streszczenia „epitomai” z ksiąg 1-21 (do roku 146 p.n.e. WOD) autorstwa Jana Zonarasa z XII wieku i 36-80 autorstwa Jana Ksifilinosa z XI wieku, a także pomniejsze wyciągi i fragmenty głównie w pismach Konstantyna VII Porfirogenety (cesarz bizantyjski z X wieku). O jego dziele w samych superlatywach pisał również Focjusz (patriarcha Konstantynopola z IX wieku) w swym streszczeniu Biblioteka. Wynika z teko, że dzieło Kasjusza zaginęło na przełomie XIII/XIV wieku, jak większość innych dzieł.
Sanchuniaton
(uważa się, że XX w.p.n.e. WOD - niemożliwe) fenicki autor, którego przekład historii Fenicjan miał napisać Filon z Bybos/Herennios Philon (ok. 64-141 n.e. WOD). OBA DZIEŁA NIE PRZETRWAŁY. Zdaniem Filona z Bybos w cytatach Euzebiusza z Cezarei (264-340 n.e. WOD), Sanchuniathon przetłumaczył święte pisma z kolumn w świątyniach Byblosu. Według Porfiriusza (232-305 n.e. WOD) to on napisał historię Żydów, opierając się na informacjach uzyskanych od Hieromabla (Jeruba’ala), kapłana boga Jevo i poświęcił ją Abelbalowi lub Abibalowi, królowi Berytusu (dzisiejsza stolica Libanu, Bejrut). Oznacza to, że nie może on być nawet sprzed roku 900 p.n.e. WOD., gdyż pierwsza fenicka kolonia w Libii (Kartagina) miała zostać założona dopiero w IX w. p.n.e. WOD.
(uważa się, że XX w.p.n.e. WOD - niemożliwe) fenicki autor, którego przekład historii Fenicjan miał napisać Filon z Bybos/Herennios Philon (ok. 64-141 n.e. WOD). OBA DZIEŁA NIE PRZETRWAŁY. Zdaniem Filona z Bybos w cytatach Euzebiusza z Cezarei (264-340 n.e. WOD), Sanchuniathon przetłumaczył święte pisma z kolumn w świątyniach Byblosu. Według Porfiriusza (232-305 n.e. WOD) to on napisał historię Żydów, opierając się na informacjach uzyskanych od Hieromabla (Jeruba’ala), kapłana boga Jevo i poświęcił ją Abelbalowi lub Abibalowi, królowi Berytusu (dzisiejsza stolica Libanu, Bejrut). Oznacza to, że nie może on być nawet sprzed roku 900 p.n.e. WOD., gdyż pierwsza fenicka kolonia w Libii (Kartagina) miała zostać założona dopiero w IX w. p.n.e. WOD.
Józef Falwiusz
(37-100 n.e. WOD) żydowski historyk. Napisał między innymi „Ludaike archaiologia – Dawne dzieje Izralela” znane także pod tytułem „Starożytności żydowskie – Antiquitates ludaicae”.
Orozjusz wspominał o Józefie Flawiuszu, jako o pisarzu, który jako jedyny całkowicie inaczej przedstawiał historię Żydów i Mojżesza w stosunku do wszystkich innych historyków wywodzących się nie tylko z kronikarzy wierzących, ale także i pogan. Flawiusz miał swe rewelacje opierać na rzekomo znalezionej przez niego Księdze Mojżesza, o której istnieniu żaden nawet ze starożytnych autorów nie miał wiedzieć.
(37-100 n.e. WOD) żydowski historyk. Napisał między innymi „Ludaike archaiologia – Dawne dzieje Izralela” znane także pod tytułem „Starożytności żydowskie – Antiquitates ludaicae”.
Orozjusz wspominał o Józefie Flawiuszu, jako o pisarzu, który jako jedyny całkowicie inaczej przedstawiał historię Żydów i Mojżesza w stosunku do wszystkich innych historyków wywodzących się nie tylko z kronikarzy wierzących, ale także i pogan. Flawiusz miał swe rewelacje opierać na rzekomo znalezionej przez niego Księdze Mojżesza, o której istnieniu żaden nawet ze starożytnych autorów nie miał wiedzieć.
W Księdze Liczb można zauważyć ślady tego, o czym przeczył Flawiusz, a pisali wszyscy wcześniejsi historycy, czyli, że Żydzi nie uciekli z Egiptu, a zostali z niego wyżuceni, gdyż oskarżono ich o sprowadzenie do Egiptu choroby.
Stary Testament - Księga Liczb 5,1
Usunięcie nieczystych
1 Przemówił znów Pan do Mojżesza: 2 «Rozkaż Izraelitom usunąć z obozu każdego chorego na trąd, cierpiącego na wycieki oraz tego, kto zaciągnął nieczystość przy zwłokach zmarłego. 3 Tak mężczyznę jak i kobietę macie usunąć poza obóz, aby nie plugawili waszego obozu, gdzie Ja mieszkam pośród was». 4 Uczynili tak Izraelici i usunęli ich poza obóz; Izraelici postąpili tu według rozkazu, jaki Pan dał Mojżeszowi."
Ktesias
(440-380 p.n.e. WOD) historyk i lekarz pochodzący z Knidos w Karii (Azja Mniejsza). Będąc w niewoli perskiej przez 17 lat był lekarzem króla perskiego Artakserksesa II. Autor dzieła „Historia perska”, „O Indiach”, które zachowało się we fragmentach, głównie u Diora Sycylijskiego (ok. 80-20 p.n.e. WOD) i „Bibliotece” Focjusza (810-891 n.e. WOD). Napisał również „Opłynięcie Azji”, które się nie zachowało. Swe dzieło „Historia perska” pisał będąc naocznym świadkiem wydarzeń lub w oparciu o relacje perskich świadków. W wielu kwestiach jego dzieło jest sprzeczne z „Dziejami” Herodota, a sam Ktezjasz nazywa go kłamcą i bajkopisarzem. Z dzieła Ktezjasza pochodzi historia o powstaniu Arbacesa przeciw Sardanapalowi i założeniu państwa medyjskiego około roku 830 p.n.e. WOD. Miał być z pochodzenia Medem.
(440-380 p.n.e. WOD) historyk i lekarz pochodzący z Knidos w Karii (Azja Mniejsza). Będąc w niewoli perskiej przez 17 lat był lekarzem króla perskiego Artakserksesa II. Autor dzieła „Historia perska”, „O Indiach”, które zachowało się we fragmentach, głównie u Diora Sycylijskiego (ok. 80-20 p.n.e. WOD) i „Bibliotece” Focjusza (810-891 n.e. WOD). Napisał również „Opłynięcie Azji”, które się nie zachowało. Swe dzieło „Historia perska” pisał będąc naocznym świadkiem wydarzeń lub w oparciu o relacje perskich świadków. W wielu kwestiach jego dzieło jest sprzeczne z „Dziejami” Herodota, a sam Ktezjasz nazywa go kłamcą i bajkopisarzem. Z dzieła Ktezjasza pochodzi historia o powstaniu Arbacesa przeciw Sardanapalowi i założeniu państwa medyjskiego około roku 830 p.n.e. WOD. Miał być z pochodzenia Medem.
Mennippos
(IV/III w. p.n.e. WOD) - pochodzący z Gadary syryjskiej pisarz i filozof ze szkoły cynickiej. Starożytne źródła zgodnie podają, że był niewolnikiem. Znane są jedynie dwa niewielkie fragmenty i trzy tytuły:
(IV/III w. p.n.e. WOD) - pochodzący z Gadary syryjskiej pisarz i filozof ze szkoły cynickiej. Starożytne źródła zgodnie podają, że był niewolnikiem. Znane są jedynie dwa niewielkie fragmenty i trzy tytuły:
Diathekai - Testamenty,
Epistolai kekompseumenai apo tu ton theon prosopu - Listy bogów niby przez bogów ułożone,
Nekyia - Odwiedziny w Podziemiu.
Epistolai kekompseumenai apo tu ton theon prosopu - Listy bogów niby przez bogów ułożone,
Nekyia - Odwiedziny w Podziemiu.
DZIEŁA NIE PRZETRWAŁY.
Manethon
(III w. p.n.e. WOD) kapłan egipski, znający oprócz greki egipskie tradycje i potrafiący odczytywać hieroglify. Przypuszczalnie na polecenie Ptolemeusza I (367-283 p.n.e. WOD) miał zebrać i spisać całą historię Egiptu i zatytułował ją „Aegiptiaca”.
DZIEŁO NIE PRZETRWAŁO. Przetrwały jedynie fragmenty w odpisach późniejszych historyków i kompilatorów. Najwięcej fragmentów zachowało się w pismach Józefa Flawiusza (37-100 n.e. WOD), tyle, że on bazował już jedynie na skrócie sporządzonym przez Aleksandra Polihistora (I w. p.n.e.).
(III w. p.n.e. WOD) kapłan egipski, znający oprócz greki egipskie tradycje i potrafiący odczytywać hieroglify. Przypuszczalnie na polecenie Ptolemeusza I (367-283 p.n.e. WOD) miał zebrać i spisać całą historię Egiptu i zatytułował ją „Aegiptiaca”.
DZIEŁO NIE PRZETRWAŁO. Przetrwały jedynie fragmenty w odpisach późniejszych historyków i kompilatorów. Najwięcej fragmentów zachowało się w pismach Józefa Flawiusza (37-100 n.e. WOD), tyle, że on bazował już jedynie na skrócie sporządzonym przez Aleksandra Polihistora (I w. p.n.e.).
Do dziś zachowała się spisana przez niego po grecku lista wszystkich faraonów i dynastii egipskich zwana Retra, lecz często jednak imiona są znacznie zniekształcone i pomieszane dynastie w wykazach późniejszych autorów.
Berossos
(IV-III w. p.n.e. WOD) kapłan babiloński, historyk i astrolog żyjący w Babilonie. Urodził się w czasie rządów Aleksandra Macedońskiego pomiędzy 330 a 323 rokiem p.n.e. WOD. Był kapłanem boga Bela przypuszczalnie w kompleksie E-sagila, gdzie miał dostęp do tamtejszych archiwów świątynnych. Autor trzytomowego dzieła „Babyloniak” o kulturze i historii Babilonii.
(IV-III w. p.n.e. WOD) kapłan babiloński, historyk i astrolog żyjący w Babilonie. Urodził się w czasie rządów Aleksandra Macedońskiego pomiędzy 330 a 323 rokiem p.n.e. WOD. Był kapłanem boga Bela przypuszczalnie w kompleksie E-sagila, gdzie miał dostęp do tamtejszych archiwów świątynnych. Autor trzytomowego dzieła „Babyloniak” o kulturze i historii Babilonii.
DZIEŁO NIE PRZETRWAŁO. Znane jest jedynie z fragmentów i ze wzmianek późniejszych historyków. W I w. p.n.e. WOD Aleksander Polihior sporządził skrót Babyloniaka, ale i on nie zachował się do naszych czasów, lecz był on źródłem dla Józefa Flawiusza i Ojca Kościoła Euzebiusza z Cezarei (IV w. n.e. WOD) historyka chrześcijańskiego, biskupa Cezarei w Palestynie. „Kronika” Euzebiusza w oryginalnym języku przetrwała jedynie fragmentarycznie. Oznacza to, że jeszcze na koniec IV w. n.e. WOD dzieło Berossosa, a przynajmniej jego skrócony odpis sporządzony przez Aleksandra Polihistora było jeszcze osiągalne.
Mezopotamskie teksty mitologiczne i historyczne, odkryte dzięki współczesnym wykopaliskom, w dużej mierze potwierdziły autentyczność przekazu Berossosa.